Kara Cuma Alışveriş çılgınlığına sayılı günler kaldı. Bu yıl 28 Kasım’a denk geliyor!
11.11 alışveriş çılgınlığına vesile olan Kara Cuma çılgınlığı, başta Amerika olmak üzere dünyanın bir çok ülkesinde bu yıl 28 Kasım’da başlıyor.
Kara Cuma Nedir? Black Friday Nedir?
Kara Cuma (Black Friday) Şükran Günü’nün(Thanksgiving Day) ertesi sabahında gerçekleşen bir alışveriş çılgınlığıdır.
Kara Cuma Ne Zaman Başlıyor?
Kara Cuma bu yıl 28 Kasım tarihine denk geliyor. Ünlü markalar Kara Cuma’da %80’e varan indirimler uyguluyor.
Neden Kara Cuma?
Bu konuda 2 inanış var!
Birincisi; Kara Cuma kutlamaları için mağazalar kapılarını saat 04:00 ve 05:00 arasında açar. Daha gün aydınlanmadığı için bugüne Kara Cuma ismi verilmiş olabilir.
İkinci inanış ise; Kara Cuma günü mağazalar tamamen boşaltılıyor, insanlar birbirini eziyor hatta hayatını kaybedenler bile olabiliyor.
Kara Cuma Hikayesi? Black Friday Hikayesi? Kara Cuma Çılgınlığı!
Black Friday ifadesi ilk olarak 1961 yılında yerel bir gazetede kullanıldı. Alışverişten dolayı yaşanan yoğunluk sebebiyle bugüne ‘Black Friday’ ismi verildi.
11.11 Çılgınlığının Bilinmeyen Hikayesi
KARA CUMA ÇILGINLIĞI NASIL BAŞLADI?
Her yıl milyonlarca insanın alışveriş yaparak bir parçası olduğu ya da ekranlardan izlediği Kara Cuma çılgınlığının nasıl başladığı ise birçok insanın aklına dahi gelmeyen bir soru.
Bu nedenle, tarihi 1920’lere uzanan Kara Cuma’nın Noel dönemi ve Noel Baba ile ilişkisi pek bilinmiyor.
Kara Cuma’nın tohumları, ABD’nin en büyük mağazalar zincirlerinden Macy’s’in 1924 yılında New York’taki Şükran Günü geçidiyle atıldı. Noel Baba’nın yer aldığı geçit töreninin alışverişleri artırması, geçidi geleneksel hale getirdi ve diğer perakendecilere ilham verdi.
Sayıları yıllar içinde artan birçok mağaza, kasım ayının dördüncü perşembesi kutlanan Şükran Günü’nün ertesi günü müşterileri alışveriş yapmaya teşvik etmek için birbiriyle indirim yarışına girdi.
Ülkede birçok insanın izin almasıyla birlikte zaman içinde bir nevi resmi tatil haline gelen büyük indirim günü, ilk kez Philadelphia Polis Departmanı tarafından 1960’lı yıllarda Kara Cuma olarak anılmaya başladı. Yazılanlara göre, polislerin cumadan önce “kara” tanımlamasını kullanmasında müşterilerin yarattığı kalabalık ve trafiğin yol açtığı fazla iş yükü etkili oldu.
Alışveriş merkezlerinin ülkede mantar gibi çoğaldığı 1970-1990 döneminde popülaritesi giderek artan Kara Cuma, Amerikan kültürünün de önemli bir parçası haline geldi. Ülke halkı Noel alışverişlerinin büyük bir bölümünü indirimlerden yararlanmak için o gün yapmaya başladı.
KÜLTÜREL YOZLAŞMA VE “KARA CUMA”
Kapitalist düzenin tüketimi canlı tutma çabalarının başarıya ulaşan örneklerinden Kara Cuma, özellikle son yıllarda diğer ülkelere de yayılmaya başladı.
İnsanları çoğu zaman gerçeği yansıtmayan abartılı indirimlerle gereksiz tüketime sevk etmekle eleştirilen Kara Cuma indirimleri, mevcut durumda İngiltere, İrlanda, Norveç, İsviçre, İspanya, İtalya, Fransa, Almanya gibi birçok Avrupa ülkesinin yanı sıra Kanada, Meksika, Avustralya, Yeni Zelanda, Brezilya, Rusya ve Güney Afrika’da da uygulanıyor.
Öte yandan, Kara Cuma furyasının Türkiye, Pakistan, Endonezya, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Suudi Arabistan ve Mısır gibi Müslüman ülkelerde de baş göstermesi, kültürel yozlaşma eleştirilerini beraberinde getirdi.
Müslüman din alimleri, İslamiyet için en faziletli gün olan Cuma gününde Noel ile ilişkili Kara Cuma çerçevesinde maddiyata yönelerek indirim peşine düşmeye teşvik eden girişimleri tenkit ediyor.
Kara Cuma ifadesinin de bazı Müslüman ülkelerde ciddi hassasiyete yol açtığı biliniyor.
Örneğin, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın geçen sene Türkiye genelindeki camilerde okunması için hazırladığı Cuma hutbesinde, “Son zamanlarda sıkça duyduğumuz ‘Kara Cuma’ ifadesi, müminler olarak hepimizi rahatsız etti” ifadelerine yer verilmişti.
Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ise bu hassasiyeti Kara Cuma’yı “Beyaz Cuma”ya çevirerek giderme yolunu seçti.
