Bu yıla damga vuran çip krizi 2022’de de devam edecek mi?

Pandeminin etkisiyle, detarik zincirlerinin bozulması, hammaddeye ulaşımdaki sıkıntılar ve üretim kapasitelerinin ciddi şekilde düşmesiyle hayatımızı derinden etkileyen “Çip Krizi” konusunda 2022’de endişelenmemiz gerekip gerekmediğini araştırmak istedik…  Özellikle otomobiller için şimdiden iyi haber pek yok gibi yine de bu yılki kadar kötü olmayabilir! İşte detaylar…

Özellikle yeni bir iPhone, Playstation 5 veya en yeni model otomobillere ulaşmakta ciddi sıkıntılar yaşadıysanız veya bu ürünlerin fiyatları ciddi bir şekilde artmışsa bu yıla damgasını vuran “Çip Krizi’nden” sizde etkilenmişsiniz demektir.

Geçen yıl pandemi ile başlayan bu soruna bir de ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşları eklenince, tüketici elektroniği başta olmak üzere en sıradan bir otomobilde bile kullanılan işlemcilerin üretiminde ve ona ulaşımında ciddi sorunlar çıkardı… Hal böyle olunca Apple, BMW, Sony ve Nissan gibi üreticilerin sevkiyatlarında ciddi gecikmeler oldu.

“Ülkemiz özelinde birde ciddi kur artışları ve tüketici elektroniği üzerindeki artan vergiler sonrasında ürün bulmak ve ulaşmak neredeyse imkansız hale geldi. Otomobillerde 2-3 ay sıralara zaten alışmıştık ancak artık bu süre 6 ay veya yok satma noktasına geldi. İkinci el otomobiller de bu yüzden neredeyse sıfır fiyatına hatta daha fazlasına satılır oldu.”

Konumuza dönecek olursak 2021’de çip sıkıntısı devam etti ve henüz bitmişte değil. Peki şirketlerin, endüstri uzmanlarının ve analistlerin 2022’ye girerken sorun hakkında neler söylediğine sektörel olarak bir bakalım… Çip krizi ne zaman bitecek?

Telefonlar, bilgisayarlar ve diğer kişisel cihazlar

2021, Akıllı cihaz üreticileri için özellikle berbat bir yıl olarak tanımlandı. Rakamlarda bunu destekliyor zira, Apple, Eylül ayında sona eren çeyrekte 6 milyar dolardan fazla ve ondan önceki çeyrekte 3 milyar dolardan fazla kaybetti. Xiaomi, çip sıkıntısı nedeniyle Eylül çeyreğinde belki zarar etmedi ancak sabit gelir açıkladı.

Farklı renk seçenekleri ile iddialı olarak satışa sunulan iPhone 13 serisi satış rakamları da beklentilerin altında kaldı. Canalys tarafından hazırlanan bir rapora göre, 2021 yılının 3. çeyreğinde akıllı telefon sevkiyatları da yıllık bazda %6 azalış gösterdi.

Ekim ayında, Q1 sonuçları sırasında, Intel CEO’su Pat Gelsinger ise çip sıkıntısı sorununun 2023’e kadar uzayabileceğini söyledi. Çip üreticisinin ilk ağıdan söylediği bu durum aslında akıllı telefon tarafında durumun hiçte iyimser olmadığını gösteriyor. Gerçi diğer bazı çip üreticileri bu fikre pek katılmıyor. Bu ayın başlarında, Nvidia’nın Finans Direktörü Colette Kress, şirketin GPU kaynaklarının 2022’nin ikinci yarısında iyileşmesini beklediğini söyledi.

Bu anlamda oyun sektörü için GPU sıkıntısı o kadar kötü ki, bazı perakendeciler bileşenlerin çalınmasını önlemek için mağazalarında PC kulelerini zincirlerle bağlıyor…

Qualcomm’un CEO’su Cristiano Amon da benzer bir görüşü paylaşıyor ve sorunun önümüzdeki yıl çözüleceğini düşünüyor.

iPhone tedarikçisi Foxconn’un bu konu hakkındaki açıklaması da oldukça net. Çip sıkıntısı sorununun 2022 ortasına kadar sürebileceğini söyledi. Bu nedenle iPhone 13 siparişleri bir çok ülkede biraz daha gecikebilir.

Donanım pazarı analiz firması IDC’de araştırma direktörü Navkendar Singh ise; akıllı telefon pazarının gelecek yılın ortasına kadar toparlanacağını, ancak PC pazarının bazı sorunlarla karşılaşabileceğini söyledi…

“4nm, 5nm ve 7nm teknolojisi üzerine inşa edilen modern çipler, üretim sorunlarıyla karşılaşmıyor. Ancak 10nm veya 14nm teknolojisini kullanan eski yongaların üretimi oldukça zor. Bu nedenle PC sektörü yavaşlamış bir büyüme görebilir.”

Küresel PC pazarının yıllık büyümesi, önceki beş çeyrekteki çift haneli büyümeye kıyasla 2021’in 3. çeyreğinde %5 düştü. Bu, pandemi yavaşlaması sırasında ev iş istasyonlarına yönelik güçlü talebe bağlanabilir. Ancak son iki yıla yani pandemi ile birlikte evden çalışma giderek artan bir büyümeyi güçlü bir şekilde destekledi.

Çip sıkıntısından büyük ölçüde etkilenen aksesuar sektörlerinden biri de oyun aksesuarları – donanımları tarafı oldu. NPD Group’ta yönetici direktör ve video oyun endüstrisi danışmanı olan Mat Piscatella, ABD donanım satışlarının geçen yıla göre Kasım ayında %10 düştüğünü söyledi.

November 2021 US NPD THREAD – November 2021 consumer spending across video game hardware, content and accessories fell 10% when compared to a year ago, to $6.3 billion. YTD consumer spending totaled $52.9 billion, an increase of 9% when compared to the same period in 2020. pic.twitter.com/2MxtKVXpF0

— Mat Piscatella (@MatPiscatella) December 13, 2021

The Verge tarafından hazırlanan bir rapora göre de Nintendo, Sony, Microsoft ve Valve satış düşüşleri görülüyor ve aynı zamanda çip sıkıntısı nedeniyle bu şirketler talebe ayak uyduramıyor.

Otomobil Sektörü

Çip sıkıntısının en büyük kurbanlarından biri otomobil üreticileri elbette. Hemen belirtelim, birkaç analist ve endüstri lideri, otomotiv endüstrisinin 2023’e kadar tedarik sorunlarıyla karşı karşıya kalmaya devam edeceğini belirtiyor.

İlk halka arzından sonra ilk üç aylık raporu açıklanan Volvo’da, durumda bir miktar iyileşme olmasına rağmen gelirin yıllık %7 düştüğü açıklandı.

Nissan patronu Makoto Uchida ise çip sıkıntısının şirketin gelecek planlarını ciddi şekilde engelleyebileceği konusunda uyardı. Kasım ayında BMW, bu sorunun şirketi dokunmatik ekran işlevselliği ve park için yedekleme asistanı gibi özellikleri geliştirmesini durdurmaya zorladığını söyledi.

Bu alanda dikkatlerin döndü Tesla CEO’su Elon Musk ise bu yılın Eylül ayında Tesla modelleriyle ilgili tedarik zinciri sorunlarının olabileceği vurguladı.

2021 has been the year of super crazy supply chain shortages, so it wouldn’t matter if we had 17 new products, as none would ship.

Assuming 2022 is not mega drama, new Roadster should ship in 2023.

— Elon Musk (@elonmusk) September 1, 2021

Burada öneml bir saptamada IEEE Life Fellow’dan Tom Coughlin’den geldi. Özellikle eski çip tasarımının otomotiv endüstrisinin yarı iletken sıkıntısıyla karşı karşıya kalmasının başlıca nedenlerinden biri olduğunu söyledi.

“Çip sıkıntısı, hafif otomobil üretimini 2023 yılına kadar sınırlayacak. Bunun nedeni, modern otomobillerde artan çip kullanımı, otomotiv elektroniği için ek talep yaratan elektrikli araçların büyümesi ve özellikle, Daha modern süreç düğümleri etrafında inşa edilen otomobillerde, daha büyük üretim tesisleri kullanılmayan eski yarı iletken süreçleri kullanan birçok nitelikli yonga kullanılmaya devam ediliyor”

Elbette bir çok çip üreticisi yeni yatırımlarını duyurdu ancak artan talep o kadar fazla ki kısa vadede buna ne zaman cevap verebileceği de belli değil.

 

Ekim ayında TSMC örneğin, Japonya’da talebi karşılamak için eski teknolojiyi kullanacak bir fabrika açacağını duyurdu. Ancak tesis, yalnızca 2024’te yarı iletken üretmeye başlayabilecek. Yılın başlarında, Tayvanlı firma üretim kapasitesini artırmak için önümüzdeki üç yıl içinde 100 milyar dolar yatırım yapmayı taahhüt etmişti.

Birbaşka örnek, bu haftanın başlarında Intel, Malezya’da 7 milyar dolarlık bir yatırımla yeni bir tesis açmayı taahhüt etti. Yine Mart ayında, ABD’de üretim tesisleri kurmak için de 20 milyar dolarlık bir fon açıklamıştı.

Görünen o ki bizi yarı iletken üreticileri bu süreçleri kısaltmak için yeni bileşen tasarımlarından tutunda fabrika yatırımlarına kadar bir çok şeyi yapmayı deniyor. Ancak bu güçlü krizin 2022’de devam edeceğini söylemek, özellikle covid-19’un yeni varyantlarının daha Ocak ayından itibaren bir çok ülkede yeni kapanmalara sebep olabileceğini göz önüne alınca aslında çok zor değil…