HÜRJET, ATAK 2, HÜRKUŞ, MMU… Milli Platformların Mühendislik Hizmetlerinde Ulusal Güç
Savunma sanayisinde çalışan 3 mühendis arkadaşın kurduğu mühendislik firması, HÜRJET, ATAK 2, HÜRKUŞ, MMU gibi birçok milli platforma mühendislik hizmetleri ve çeşitli projeler üretiyor.
İşte bunlardan sadece bazıları; HÜRJET için mühendislik desteği ve iniş takımı yapısal analizleri, ATAK 2 Helikopteri’nin iniş takımı düşürme kulesi, HÜRKUŞ’un otopilot eğleyicisi… Son olarak ise Milli Muharip Uçak’taki iniş takımı düşürme kulesi projesine devam ediyorlar. BİAS Mühendislik Savunma ve Havacılık Proje Koordinatörü Gani Göral savunma sanayi projeleri hakkında bilgi verdi.
“Kara, deniz ve hava araçları ile uzay sistemleri gibi birçok platforma çözüm sunuyoruz”
3 mühendis arkadaşın savunma sanayi sürecinde başından geçenleri aktaran Gani Göral,
“1997 senesinde savunma sanayide çalışan 3 arkadaşın kendi şirketlerini kurarak ileri mühendislik yazılımları tedariği ile başladılar. Türkiye’de o dönem çok fazla ileri mühendislik yazılımı yoktu, ROKETSAN ve ASELSAN gibi firmalarda kullanılmaktaydı. Ancak günümüzdeki kadar yaygın değildi. O dönem bazı milli projelerde ihtiyaca binaen yatırımlar yapılıyordu. Tabi ileri mühendislik yazılım satışıyla başlandı ancak teknik destek ve eğitimler de verilmekteydi. Aslında bir mühendisin karşılaşabileceği her türlü problem, bu 25 yıllık serüvende BİAS Mühendislik bünyesinde çözüldü. Bu analizleri doğrulamak da gerekmekteydi. Böyle olunca ilave olarak test işlerine girildi. Sensör satışlarıyla başlanarak test ölçümleriyle devam etti. Özetle tasarımı yapılan ürünlerin kullanılabilirliklerini test edebilir hale geldiler. Bugün savunma sanayiinde; kara, deniz ve hava araçları ile uzay sistemleri gibi birçok platforma çözüm sunmaktayız” diye konuştu.
HÜRJET ve ATAK 2 ile gurur duygusu başladı
HÜRJET ve ATAK 2 projelerine katkıları hakkında bilgi veren Göral, şöyle devam etti:
“Öncelikle HÜRJET uçtu bu sene, gururunu hepimiz yaşadık. Bu projeye mühendislik desteğimiz olmuştu, iniş takımı yapısal analizlerini gerçekleştirdik. Devamında ise TUSAŞ, HÜRJET tedarikçilerini toparladı ve 6. uçuşu BİAS Mühendislik’in de içinde bulunduğu tedarikçilerine özel olarak gerçekleştirdi. Bizim için inanılmaz gurur vericiydi. Ek olarak ATAK 2 Helikopteri’nin iniş takımı düşürme kulesini yaptık. 12 metrelik çok büyük bir kule… Bu kulenin nasıl bir sistem olduğunu açıklamak gerekirse, örneğin helikopter çeşitli senaryolarla, çeşitli yüklerle acil bir durumda veya normal bir zamanda iniş yaparken iniş takımının tüm bu koşullara dayanması gerekmektedir. İlk uçuşu yapabilmesi için de sertifikasyon otoritesinden onay alması gerekmektedir. Bunun için de bir iniş takımı düşürme kulesine ihtiyaç vardır. İniş takımı tekeri çevrilir ve belli bir yükseklikten bırakılır ve belli bir hızda yere çarptırılır. Burada iniş takımlarının yeterince görevini yapıp yapmadığı yüklere dayanıp dayanmadığı ile ilgili çeşitli veriler alınır. Bu sistemi de ATAK 2’nin ilk uçuşundan önce ekipleriyle birlikte gece yarılarına kadar çalışarak teslim ettik. Testlerde kullanılmaktalar.”
Geçmişte yurtdışında test edilen iniş takımları zaman ve maliyet kaybı yaratıyordu
İniş takımlarının yurtdışında test edildiği dönemde yaşanan zorluklara da değinen Göral,
“Geçmişte bu iniş takımları yurtdışından satın alınmaktaydı ve testler için de yurtdışına gidilmekteydi. Haliyle maliyet konusundan dolayı sınırlı sayıda kişi giderdi. Bu testler elinizde olduğu zaman ise istediğiniz her an istediğiniz kadar çalışan bunlara ulaşabilmektedir. Ayrıca bu test sistemleri yurtdışından alındığında ve bir sorunla karşılaşıldığında uzmanların gelip bakması zaman almaktadır. Bizse istedikleri zaman gidip ekiplerle birlikte çalışabilmekteyiz. Tüm bunların yanında da zaten yerli ve milli bir şey yapmanın gururu bambaşka…” dedi.
HÜRKUŞ ve Milli Muharip Uçak’a yerli destek
Savunma sanayine uzun zamandır çalıştıklarının ve birçok projede yer aldıklarının altını çizen Göral, sözlerini şöyle noktaladı:
“Keza HÜRKUŞ’un otopilot eğleyicisi yani otopilotun uçağı kumanda ettiğini düşünürsek kumanda kollarını yani hareketi veren sistemi tasarlamaktayız. Kavramsal tasarımı tamamlandı. Tasarım doğrulama testleri ile ilgili çalışmalar da ilerledi… Milli Muharip Uçak’ta iniş takımı düşürme kulesinin ATAK 2’de olduğu gibi devamını aldık. Başlangıç toplantısını gerçekleştirdik, proje devam ediyor. Bunların dışında ODTÜ RÜZGEM’de rüzgar tüneli ile ilgili bir projemiz oldu. Orada da model hareketlendirme sistemini geçen sene devreye almıştık. Böylece uçak ve hava araçlarının testleri yapılabilir hale geldi ve şu anda aktif olarak kullanılmaktadır. Aslında savunma sanayinde çok projemiz var ancak ben son zamanlarda yaptığımız güncel projelerden bahsettim. ASELSAN’a yaptığımız işler var. Radar ve Elektronik Harp Sistemleri (REHİS), Mikroelektronik Güdüm ve Elektro-Optik (MGEO) ve Savunma Sistem Teknolojileri’ne (SST) mühendislik desteği sağlamaktayız. Özellikle REHİS tarafında radarlarla ilgili analizleri yapan arkadaşlarımız projelerde aktif görev almaktadır. TEI ile motor parçaları konusunda test merkezimizde çalışmaktayız. BMC’ye güç aktarama sistemleri ile ilgili ürünler vermekteyiz. ROKETSAN ile çeşitli projelerde taşıyıcı sistemler ve fırlatma sistemleri gibi konularda çalışmaktayız.”
