İş yerlerinde Covid-19 nedeniyle alınan tedbirler nelerdir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, çalışanların Covid-19 riskleri – tedbirleri ve işverenlerin çalışanlarından isteyeceği PCR testi konularını kapsayan genelge 2 Eylül 2021 tarihinde 81 İl’in Valiliği’ne gönderildi.
Bakanlık tarafından valiliklere gönderilen yazıda, işverenlerin, çalışanlarını işyerlerinde oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerine yönelik koruyucu ve önleyici tedbirler konusunda bilgilendirmekle yükümlü olduğu açıklandı. Dünyamızın içinde bulunduğu pandemi sürecinde aşının faydaları konusunda çalışanların bilgilendirilmesi gerektiği belirtildi. Aşı olmayan çalışanlara ise, Covid-19 tanısı konulmasının iş ve sosyal güvenlik mevzuatı açısından olası sonuçlarının neler olabileceği hakkındaki bilgilerin verilmesi gerektiğinin altı çizildi. İşyerleri ve işverenlerin, 6 Eylül 2021 tarihinde itibaren Covid-19 aşısı olmayan işçilerden zorunlu olarak haftada bir kez PCR testi isteyebileceği ifade edilirken, test sonuçlarının da iş yerlerinde KVKK’na uygun kayıt altında tutulması gerektiği bildirildi.
İşveren nasıl bir yol izleyecek?
İşletmeler, öncelikle çalışanlarının aşı olup olmadığını ve aşılarını tamamlayıp tamamladıklarını kişilerden talep edecek ve bu verileri 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)’ya göre kayıt altına alacak. Ardından işverenler, aşı olmamış veya aşılarını tamamlamamış olan çalışanlarına, Covid-19 aşısının faydaları ile, aşı olunmadığı takdirde işletmede karşılaşılabilecek olası riskler ve tedbirler hakkında yazılı şekilde bilgi iletecek. Bu bilgilendirmenin sonunda işverenler, aşısını olmayan veya tamamlamayan çalışanlarına, Covid-19 tanısı konulması durumunda ise, iş ve sosyal güvenlik yasasına göre karşılaşacakları sonuçları da bildirmek ile yükümlüdür. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 19. maddesinde çalışanların yaptıkları işten dolayı kendilerini ve diğer çalışanları sağlık ve güvenlik açısından tehlikeye düşürmüyor olmaktan yükümlü oldukları belirtilmektedir. Bu maddeye göre işverenlerin, işletmedeki tüm çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak adına, aşı olmayan çalışanlardan PCR testini talep etmesi yasal açıdan uygundur. İşvereni talep ettiği halde, PCR testini vermeyen kişilere yazılı uyarı yapılarak, savunması istenebilecek.
Covid-19 süreci iş yaşamını değiştirmeye devam ediyor. İşçi sağlığını korumak adına alınan tedbirler, şirketlerin insan kaynakları departmanı çalışanlarına yeni görev ve sorumluluklar getiriyor. Çalışanların gerek aşı durumları, gerekse aşı olmayanların PCR test sonuçları, bulut ve mobil tabanlı uyumHRM (İnsan Kaynakları Yönetimi) programı üzerinden etkin, verimli ve KVKK’ya uygun olarak yönetilmektedir.
“UyumSoft – UyumHRM değişen İK fonksiyonlara destek vererek, şirketlerin üretkenliğine ve verimliliğine katkıda bulunan bütünleşik bir İK yazılımıdır.”
PCR testi yaptırmayan işçi, işten çıkartılabilir mi?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu yazısında, zorunlu test uygulamasının gerekçesi olarak, aşısını tamamlamamış olan kişilerin, diğer çalışanların sağlık ve güvenlik şartlarını kötüleştirerek çalışma barışını bozabileceği ve diğer çalışanların sağlığını tehlikeye atma riskinin bulunduğu ifade edilmiştir.
Peki, işveren istediği halde PCR testini yaptırmak istemeyen işçi, işten çıkartılabilir mi? Henüz netliği bilinmeyen bu konuda, iki farklı görüş mevcuttur. Bir kısım uzmanlar, eğer aşı zorunlu değilse, PCR testi yaptırmak da zorunlu değildir ve bu nedenle işveren testini iletmeyen işçiyi işten çıkaramaz denilmektedir. Diğer bir görüşte ise, işverenlerin zorunlu testi istediği takdirde, işçilerin bunu yaptırması gerektiği, aşısını yaptırmayan ve test olmayan çalışanların iş akdinin feshedilebileceği belirtilmektedir. Henüz kesin bir sonucu olmayan bu konu, önümüzdeki günlerde testini yaptırmayıp işten çıkarılan bir işçinin mahkemeye başvurması halinde yargının vereceği karar ile emsal oluşturacaktır.
Bir diğer konu bilindiği üzere, PCR testi devlet hastanelerinde ücretsiz yapılmaktadır. Eğer özel bir durumdan dolayı çalışan testini özel hastanede yaptırırsa, burada oluşan ek maliyet kanuna göre işveren tarafından ödenecektir.
Şehirler arası toplu taşımalarda ve etkinliklerde PCR testi zorunluluğu getirildi
İçişleri Bakanlığı tarafından, 18 yaş ve üzerinde aşı olmayan kişilere, 6 Eylül 2021 tarihinden itibaren, şehirlerarası seyahatlerdeki uçak, otobüs, tren ve diğer toplu taşıma araçlarında ve ayrıca sinema, konser, tiyatro gibi insanların toplu olarak katıldığı etkinlik ve organizasyonlarda PCR testi zorunluluğu getirilmiştir.
