sahibinden.com “Otomobil Piyasası Görünümü” raporuna göre: Otomobil talebinde durağan seyir, reel fiyatlardaki düşüş devam ediyor

 

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’da yayınlanan ilanlardan yola çıkılarak hazırlanan ve ikinci el otomobil piyasasının genel durumunu analiz eden ‘Otomobil Piyasası Görünümü’ raporuna göre, Ocak ayında otomobile olan talep Aralık ayına kıyasla değişmezken, reel fiyatlardaki düşüş eğilimi devam etti.

Ocak ayı verileri incelenerek hazırlanan rapora göre otomobil talep endeksinin Aralık ayına kıyasla değişmemekle birlikte, geçen yılın Ocak ayına kıyasla yüzde 11,2 daha yüksek olduğu gözlemleniyor. Otomobil piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlenen “satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı” önceki aya kıyasla 1,4 puan azalarak yüzde 20,3 olarak öne çıkıyor. Bu azalmanın hem ilan sayısının yüzde 0,7 hem de satılan otomobil sayısının yüzde 7 oranında düşmesi sonucu meydana geldiği görülüyor. Ek olarak, otomobil piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olarak kullanılan satılık otomobil ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren “kapatılan ilan yaşı” ise Aralık ayına kıyasla 0,9 gün uzayarak 21,1 gün oldu.

Reel satış fiyatları düşmeye devam ediyor 

Enflasyondan arındırıldığında otomobil ortalama reel satış fiyatı 19 aydır düşüş gösteriyor (Şekil 1-üst panel). Ocak ayında reel fiyat endeksi 2024 Aralık ayına kıyasla yüzde 2 azalarak 151,7 oldu. Reel fiyatlardaki yıllık değişim de hâlâ negatif olarak gözüküyor (Şekil 1-alt panel). 2023 Mayıs’ta yüzde 47,9’a ulaşan değişim oranı takip eden aylarda sürekli azalarak 2024 Haziran’da yüzde -41,4’e kadar geriledi. Bu tarihten sonra reel fiyatlardaki yıllık düşüş oranı azalmaya başlayarak Ocak ayında yüzde -23,5 oldu.

Şekil 1: Ortalama otomobil reel fiyatı (2020 Ocak=100) (Üst panel), ortalama otomobil reel fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Ortalama otomobil fiyatında ılımlı artış sürüyor

Ortalama otomobil fiyatlarının bir önceki aya kıyasla bir miktar yükseldiğini görüyoruz (Şekil 2). Aralık’ta 908 bin 588 TL olan ortalama otomobil fiyatı Ocak’ta 935 bin 136 TL oldu (Şekil 2 -üst panel). Ortalama otomobil fiyatı bir önceki yıla kıyasla ise yüzde 8,7 arttı (Şekil 2- alt panel).

Şekil 2: Ortalama otomobil fiyatı (TL) (Üst panel), ortalama fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel) 

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Otomobil talebi değişmedi

2024 Temmuz-Ekim döneminde artan talep Kasım ve Aralık’ta sınırlı ölçüde azaldı, Ocak ayında ise değişmedi. Otomobil talep endeksi 109,4’lük seviyesi ile geçen yılın aynı ayına kıyasla ise yüzde 11,2 daha yüksek seviyeye ulaştı. (Şekil 3)

   Şekil 3: Talep göstergesi (2020 Ocak=100)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Hem otomobil arzı hem de satılan otomobil sayısı azaldı

Satılık ilanların ne kadarının satıldığını gösteren oran, satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına bölünmesi ile hesaplanır. (Şekil 4 üst panel) Bu oran, ilan sayısında artışın satılan otomobil sayısından daha hızlı artması sonucu yükselir ve bu piyasanın canlanmakta olduğunu gösterir. Ancak ilan sayısındaki azalma, otomobil satış sayısındaki azalmadan daha yavaş gerçekleşirse de oran artar. Bu durum ise piyasada canlığın azalmakta olduğuna işaret eder.

Ocak ayında, önceki aya kıyasla satılık otomobil ilan sayısı yüzde 0,7 azalırken, satılan otomobil sayısında da yüzde 7’lik bir azalma gözlemlendi. Satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı 1,4 puanlık azalışla yüzde 20,3 oldu. (Şekil 4)

Şekil 4: Satılan otomobil sayısının satılık otomobil ilan sayısına oranı (%) (Üst panel), satılan ve satılık otomobil sayısı (Alt panel) 

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Satılık otomobillerin kapatılan ilan yaşı uzadı

Otomobil piyasasının bir diğer canlılık göstergesi olan kapatılan ilan yaşı Aralık ayında olduğu gibi Ocak ayında da arttı. 2025 Ocak verilerine göre kapatılan ilan yaşı bir önceki aya kıyasla 0,9 gün uzayarak 21,1 gün oldu. (Şekil 5)

 Şekil 5: Satılık otomobil kapatılan ilan yaşı (Gün)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Raporun devamına buradan ulaşabilirsiniz.